GUS regularnie bada różne sektory polskiej gospodarki, w tym transportową (odpowiadającą za 6 proc. PKB, ale już „współodpowiedzialną” za ponad 50 proc.). Od blisko trzech lat, bo od grudnia 2021 r., tzw. wskaźnik ogólny klimatu koniunktury dla sektora TSL jest ujemny. Oznacza to, że większa liczba zarządzających firmami z branży transportowej spodziewa się pogorszenia sytuacji przedsiębiorstwa niż jej poprawy.
Dla wielu mniejszych przewodników głównym wyzwaniem są finanse. Kilka nieuregulowanych przez kontrahentów w terminie faktur często kończy się dla nich zawieszeniem działalności. Tym segmentem rynku stara się zaopiekować Czech Jaroslav Ton, twórca Malcom Finance, który chce obecnie skupić się na Polsce i wspomóc lokalne firmy transportowe.
Table of Contents
ToggleJaki dziadek, taki wnuk
Zaczęło się od dziadka, który był kierowcą ciężarówki i czasem nawet zabierał młodego Jaroslava w trasę. Ten uwielbiał podziwianie widoków z wysokości kabiny tira, ale potem na długie lata zapomniał o tej młodzieńczej pasji.
Wrócił do niej po skończeniu studiów na Oksfordzie i London School of Economics, kiedy zastanawiał się nad rozwinięciem własnego biznesu. Pamiętając wyzwania dziadka i jego kolegów-kierowców, postanowił stworzyć bazujące na AI narzędzie do finansowania faktur w branży transportowej, które szybko – w przeciwieństwie do banków – podejmowałoby decyzję o przyznaniu finansowania. Od założenia firmy w 2021 roku wiedział, że aby móc rozwijać swój fintech, czeski rynek to za mało. Bardzo szybko rozpoczął ekspansję na Słowację i kraj słynący z rynku transportowego – Polskę.
Czym jest faktoring dla transportu?
Mechanizm faktoringu jest prosty: firma transportowa wystawia fakturę zleceniodawcy zazwyczaj – zgodnie z umową – z dość odległym terminem płatności wynoszącym 30, 60 lub nawet więcej dni. Jeśli przewoźnik nie chce tyle czekać na otrzymanie pieniędzy, zgłasza się do firmy faktoringowej, a ta (tzw. faktor) od razu płaci firmie transportowej ok. 80 proc. wartości faktury. Natomiast pozostałą część, uszczuploną o swoją prowizję (zazwyczaj 2-5 proc.), przelewa, gdy otrzyma pieniądze od zleceniodawcy. Jednocześnie bierze na siebie ewentualne problemy ze spłatą faktury przez zleceniodawcę, opóźnienia czy windykację, zabezpieczając dodatkowo należności ubezpieczeniem.
– Wyzwania firm transportowych w Europie Środkowo-Wschodniej są podobne. Dobrze je rozumiemy, dlatego stworzyliśmy narzędzie nie tylko zapewniające firmom dostęp do gotówki, ale też pozwalające zarządzać przedsiębiorstwem. Nasi klienci mogą np. korzystać z mechanizmu, który oceni wypłacalność potencjalnego kontrahenta oraz zabezpieczenia faktur ubezpieczeniem. Jako jedna z niewielu marek europejskich zajmujemy się faktoringiem międzynarodowym (czyli możemy finansować faktury bez względu na pochodzenie zleceniodawcy frachtu), bez regresu. To wszystko jest wynikiem m.in. obserwacji polskiego rynku, który testowaliśmy już od dwóch lat pod marką 4Trans – mówi Business Insiderowi Jaroslav Ton, założyciel Malcom Finance.
Ponad 90 mln zł od inwestorów – w tym polskich
W firmę uwierzyło konsorcjum inwestorów, którzy zainwestowali w Malcom Finance (ówcześnie 4Trans Factoring) 22 mln euro. Wśród nich znaleźli się czeski Lighthouse Ventures, kalifornijski Atmos Ventures, brytyjskie Advance Global Capital, czeskie Zero One Hundred i estońskie Tera Ventures.
Jak dotąd Malcom Finance obsłużył 2,5 tys. klientów, którzy reprezentują firmy posiadające ok. 10 tys. tirów. Sfinansował 160 tys. faktur firm transportowych za kwotę blisko 600 mln zł.
Od trzech lat firma wykazuje 3-cyfrowe tempo wzrostu rok do roku. Jest wśród 30 najszybciej rozwijających się firm Europy Środkowo-Wschodniej wg Sifted oraz znalazła się w zestawieniu Deloitte Technology Fast50. Czeska redakcja Forbesa wyróżniła zaś w 2023 r. samego Jaroslava Tona w rankingu przedsiębiorców przed 30-stką (Forbes 30U30).
Czy czeski pomysł na faktoring stricte dla jednej branży – transportowej – przyjmie się w Polsce? To się okaże, ale rynek wydaje się chłonny. Wg danych Polskiego Związku Faktorów (PZF) branża transportowa od wielu lat utrzymuje się jako czwarta najpopularniejsza, jeśli chodzi o korzystanie z faktoringu (po produkcji, dystrybucji i detalu). Obroty firm faktoringowych zrzeszonych w PZF wyniosły 450 mld zł w 2023 r. – Wiemy, że korzystających z faktoringu jest jeszcze więcej, biorąc pod uwagę wszystkich dostawców. Wielkość rynku polskiego faktoringu jedynie dla branży transportowej i logistycznej szacujemy na ponad 19 mld zł rocznie – konkluduje Ton.